Dünya Ruh Sağlığı Federasyonu tarafından 10 Ekim olarak belirlenen "Dünya Ruh Sağlığı Günü" her yıl tüm dünyada kutlanıyor.
2020 yılı Dünya Ruh Sağlığı Günü teması “Her Zaman ve Her Yerde Herkes İçin Ruh Sağlığı” olarak belirlenmiştir.
Günümüzde ruh sağlığı genel sağlığın ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilmektedir. Ruh sağlığı ile ilgili sorunlar toplumumuzda da sık görülmesi, yeti kaybı ile sonuçlanabilmesi ve ekonomik kayıplara neden olabilmesi nedeniyle, toplumsal açıdan büyük bir öneme sahiptir.
Bu sene tüm dünya, milyonlarca insanın ruh sağlığını da etkileyen COVID-19 salgını nedeniyle küresel olarak eşi görülmemiş bir sağlık önceliği yaşamaktadır. Dünya virüsü kontrol altına almak ve çözüm bulmak için mücadele ederken, yaşanan endişe, korku, izolasyon, sosyal mesafe ve kısıtlamalar belirsizlik ve duygusal sıkıntıları artırmaktadır.
Avrupa Psikiyatri Birliği dünyada yaklaşık 450 milyon insan ruhsal hastalıklar sebebiyle acı çekmekte olduğunu ve bu hastalıkların, engelliliklerin önde gelen nedenleri arasında yer aldığını açıklamıştır.(DSÖ - Dünya Sağlık Raporu, 2001). Bu rakamın COVİD-19 krizi ve önlemler sonrasında daha da artacağı öngörülürken, pandemiyle birlikte gelişen anksiyete, depresyon, stres ve diğer pek çok ruhsal sağlık sorununun önümüzdeki aylarda ele alınması gerekeceği düşünülmektedir.Avrupa Psikiyatri Birliği 2020 Dünya Ruh Sağlığı Günü vesilesiyle, herkese nitelikli bakım verilebilmesi için ruh sağlığına daha fazla yatırım yapılmasını talep ediyor. Bunun yanı sıra genel halk sağlığı müdahalesinin bir parçası olan tüm sağlık çalışanlarını desteklemenin önemini vurgulayarak bu şekilde toplum sağlığının ana öncelik olmasının ve herkesin mümkün olan en iyi tedaviyi almasının sağlanacağını belirtiyor.
DSÖ(Dünya sağlık Örgütü) tarafından Haziran-Ağustos 2020 arasında, altı bölgede 130 ülkede gerçekleştirilen araştırmanın sonuçlarına göre COVID-19 salgını dünya çapındaki ülkelerin % 93’ünde kritik ruh sağlığı hizmetlerini aksattı veya durdurdu. Çalışmada ülkelerin;
% 72’sinde çocuk ve ergenlere, % 70’inde yaşlılara, % 61’inde ise doğum öncesi veya doğum sonrası hizmetlere ihtiyaç duyan kadınlara yönelik sunulan hizmetlerde olmak üzere %60’tan fazlasında kırılgan gruplara yönelik ruh sağlığı hizmetlerinde kesinti olduğu,
% 67’sinde danışmanlık ve psikoterapide aksamalar görüldüğü,
% 35’inde acil müdahalelerde kesinti olduğu,
% 30’unda ruhsal, nörolojik ve madde kullanım bozukluklarına yönelik ilaçlara erişimde kesinti olduğu,
% 78’inde okul ve % 75’inde işyeri ruh sağlığı hizmetlerinde en azından kısmi aksaklıklar olduğu bildirildi.
Mevcut küresel acil sağlık durumu altında hiç kimsenin ruh sağlığı hizmetinden mahrum bırakılmaması gerekir. Psikososyal destek ve ruh sağlığı ulusal planları, COVID-19 salgınının ruh sağlığı sonuçlarını ve vatandaşlar üzerindeki etkisini ele almalıdır. Ülkemizde Mart 2020 tarihinden bu yana etkisini gösteren COVID-19 salgın sürecinde erişilebilir ruh sağlığı hizmetlerinin sağlanabilmesi için ilimizde pandemi psikososyal destek planlama ve çalışmaları yapılmıştır.
Pandemi Ulusal Eylem Planında psikososyal destek hizmetleri ve nasıl verilmesine ilişkin bir dizi düzenleme yer almaktadır. COVID-19 ile mücadele kapsamında 18 Mart 2020 tarihinde, 81 ilde psikososyal destek hizmeti verecek telefon hatları kurulmuş ve hizmet verilmeye başlanmış ve 30 Mart 2020 tarihinde 81 ilin tamamında psikososyal destek hatları aktif hale gelmiştir.
Halkın ve sağlık çalışanlarının değişen günlük yaşam alışkanlıkları ve kendileri ve sevdikleri için duydukları yoğun kaygı, öfke, korku, çaresizlikten kaynaklanan stresin en aza indirebilmesi, kronik ruhsal bozukluğu olan ve takibi gereken bireylere ve ailelerine verilen desteğin sürdürülebilmesi, ayrıca sosyoekonomik sorunlar yaşayan bireylerin Vefa destek, SYDV, İŞKUR, ŞÖNİM ya da Çocuk İzlem Merkezine doğru yönlendirmenin yapılabilmesi için kurulan hatlarda, salgın öncesinde de illerinde görev yapmakta olan yetişkin ve çocuk ergen psikiyatristleri, psikolog, sosyal çalışmacı ve çocuk gelişimcilerden oluşan Sağlık Bakanlığı personeli hizmet vermektedir.
Ruh sağlığı ve ruh sağlığı hizmetleri herkes için her zaman her yerde bir insan hakkıdır. Erişilebilir hizmetlerin artırılması ruh sağlığının korunması ve güçlendirilmesi için çok önemlidir.
Covid-19 salgını ile mücadele kapsamında İl Sağlık Müdürlüğümüzde 23.03.2020 tarihinde Psikososyal Destek Birimi faaliyete geçmiş olup psikolojik desteğe ihtiyacı olan kişiler hafta içi 08:30-17:30 saatleri arasında 0264 251 34 27 numaralı direkt hattan veya 0264 251 35 50-55 numaralı hattın 1416-1432-1533-1536 dahili numaralarından ulaşabilirler.
Sevgi, saygı ve güven duyguları ile dolu, sağlıklı 10 Ekimler olması dileğiyle Dünya Ruh Sağlığı Günümüz kutlu olsun.